Αφιέρωμα στην 25η Μαρτίου 1821

Γιορτάσαμε σήμερα στην τάξη μας το μεγάλο ξεσηκωμό του Γένους, την 25η Μαρτίου 1821.

Ο όρκος των Φιλικών

Από μέρες πριν είχαμε μιλήσει για τα κυριότερα γεγονότα εκείνης της ηρωικής εποχής, της πιο υψηλής που έχει γνωρίσει η ιστορία των Ελλήνων.

Αναφερθήκαμε στην ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, το 1814, από τον Τσακάλωφ, το Σκουφά και τον Ξάνθο.

Στον Αλέξανδρο Υψηλάντη που κήρυξε την Επανάσταση στη Μολδοβλαχία, το Φεβρουάριο του 1821, παρασύροντας εκεί τον τουρκικό στρατό και αφήνοντας ελεύθερο πεδίο δράσης στους επαναστάτες της Πελοποννήσου.

Στο θρυλικό Γέρο του Μωριά, το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, την ψυχή της επανάστασης στην Πελοπόννησο, που με τη στρατηγική του ικανότητα κατάφερε μεγάλες νίκες κατά των Τούρκων. Άλωση της Τριπολιτσάς, Μάχη στα Δερβενάκια, τακτική της καμένης γης κατά του Ιμπραήμ, είναι λίγα μόνο από τα κατορθώματά του.

Στον ήρωα Αθανάσιο Διάκο, που πλήρωσε με τη ζωή του και μαρτυρικό τρόπο την αγάπη του για λευτεριά. Ζωντανό τον σούβλισαν οι Τούρκοι. Κι όμως εκείνος άντεξε με ανδρεία το θάνατο χωρίς να δειλιάσει. Γιατί για την πατρίδα ο θάνατος, θάνατος δεν είναι.

Για το γενναίο πυρπολητή Κωνσταντίνο Κανάρη, το φόβο και τον τρόμο των Τούρκων στο Αιγαίο.

Ο Κανάρης που με τα παλικάρια του πλησίαζε μέσα στο σκοτάδι τα τουρκικά πλοία και τα ανατίναζε με μπουρλότα. Το υγρό πυρ των Βυζαντινών ήταν σαν να αναστήθηκε και πάλι στα δικά του χέρια...

Μιλήσαμε όμως και για τις γυναίκες αγωνίστριες. Γιατί σε εκείνο το μεγαλειώδη αγώνα όλοι πολέμησαν. Άντρες, γυναίκες ακόμη και παιδιά. Ξεχωριστή η μορφή της καπετάνισσας Μπουμπουλίνας αλλά και της Μαντώς Μαυρογένη και της Δόμνας Βισβίζη. Και δίπλα στις κυράδες της θάλασσας, δεν ξεχάσαμε τις άλλες καπετάνισσες, τις Σουλιώτισσες, που ο έρωτας της λευτεριάς τις έστειλε να χορέψουν στο Ζάλογγο τον πιο λεβέντικο χορό, το χορό του Ζαλόγγου. Με το "Έχε γεια καημένε κόσμε" στα χείλη, έπεφταν μία μία στο γκρεμό, προτιμώντας το θάνατο από τη σκλαβιά και την ταπείνωση.

Πόσοι ακόμη αγωνιστές δεν έκαμαν τότε το ίδιο; Κι ας μην προλάβαμε εμείς να μιλήσουμε για εκείνους.

Παπαφλέσσας. Ένας ακόμη ήρωας που έπεσε νεκρός στο πεδίο της μάχης, στο Μανιάκι. Νέος Λεωνίδας, απέναντι στους αμέτρητους στρατιώτες του Ιμπραήμ. Τόση ήταν η γενναιότητά του, που ο εχθρός του ζήτησε μετά το πέρας της μάχης να στήσουν το νεκρό παλικάρι σε ένα δέντρο για να τον φιλήσει σε ένδειξη τιμής.

Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης. Ο αρχιστράτηγος της Στερεάς Ελλάδας. Πλήρωσε και αυτός με τη ζωή του. Ένα μικρό μνημείο θυμίζει ακόμη σήμερα τον τόπο που τον βρήκε το βόλι. Εμείς συνήθως το προσπερνάμε αδιάφοροι, και προσέχουμε περισσότερο το γήπεδο που έχει το όνομά του... Οι δικοί μας ήρωες είναι πια εκείνοι που σουτάρουν στα αντίπαλα δίχτυα τη στρογγυλή θεά. Όμως αν άντρες σαν τον Καραϊσκάκη δεν είχαν δώσει τη ζωή τους, εμείς σήμερα δε θα είχαμε πατρίδα. Και όποιος δεν έχει πατρίδα, δεν έχει τίποτα!

Και αν χιλιάδες είναι οι μορφές των αγωνιστών του '21, και αναρίθμητες οι ηρωικές στιγμές, είναι και μία που ξεχωρίζει και στέκεται πιο ψηλά... Το Μεσολόγγι. Και οι Ελεύθεροι πολιορκημένοι του. Με αποκορύφωμα την Έξοδο του Μεσολογγίου.

Όλα αυτά τιμήσαμε σήμερα στην τάξη μας με ένα μικρό αφιέρωμα των παιδιών. Με ποιήματα που διδαχθήκαμε στο μάθημα της Γλώσσας και με τραγούδια που δίδαξε η μουσικός της τάξης μας.

Στο ηχητικό ντοκουμέντο που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε ένα μικρό απόσπασμα της γιορτούλας μας:

Το δεινοσαυράκι...

Ζουζουνάκια,

ένα δώρο για σας. Ένα κινούμενο δεινοσαυράκι.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

Την Τετάρτη, 3 Μαρτίου 2010, η τάξη μας, παρέα και με το άλλο τμήμα της Τετάρτης του σχολείου μας, επισκέφθηκε το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων (ΜΕΛΜΟΚΕ).

Το μουσείο αυτό βρίσκεται στην περιοχή Αέρηδες της Πλάκας. Μας δόθηκε μάλιστα η ευκαιρία να δούμε και το μνημείο που έδωσε το όνομα στην περιοχή αυτή:

Βεβαίως θαυμάσαμε και την Ακρόπολη των Αθηνών, διακρίνοντας σ' αυτήν και τα μνημεία για τα οποία μιλήσαμε στο τελευταίο μάθημα Ιστορίας: Τα Προπύλαια, το Ερέχθειο και τον Παρθενώνα στο βάθος.

Τέτοια ευφορία ένιωσαν τα παιδιά που αυθόρμητα κάποιο παρατήρησε: "Αν εδώ κάναμε μάθημα, θα μαθαίναμε τα μαθήματά μας καλύτερα!"

Λίγο πιο πέρα ένας ζωγράφος με τα πινέλα του αποτύπωνε στον καμβά λίγη από την εμορφιά που θάμπωσε και τα Τεταρτάκια και που περίεργα καθώς είναι να μάθουν τα πάντα, έσπευσαν δίπλα του να παρατηρήσουν πώς εργάζεται ένας αληθινός καλλιτέχνης.

Στις δέκα ακριβώς μπήκαμε στο Μουσείο. Ένα παλιό αρχοντικό που διατηρεί τα στοιχεία αρχιτεκτονικής της Αθήνας του προπερασμένου αιώνα. (Χτίστηκε το 1840 και ανήκε στο στενό συνεργάτη του Αλέξανδρου Υψηλάντη, Γεώργιο Λασσάνη, που διατέλεσε και υπουργός του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Δείτε για το Μουσείο περισσότερα ΕΔΩ)

Το πρόγραμμα άρχισε αμέσως. Τα παιδιά τα παρέλαβε ο κ. Νίκος Γύρας και τα οδήγησε στο κτίριο που διακρίνεται στην πρώτη φωτογραφία. Αντικείμενο του πρώτου μέρους του προγράμματος τα κουδούνια και τα κουδουνίσματα.

Το σφυρήλατο κουδούνι που ο εμψυχωτής του προγράμματος εξήγησε στα παιδιά ότι το φορούν στα πρόβατα

και ο κύπρος που οι βοσκοί κρεμάνε στα κατσίκια.

Προβάλλοντας σχετικές εικόνες και βίντεο και δίνοντας στα παιδιά τα κουδούνια για τα οποία τους μιλούσε, τα βοήθησε να εντοπίσουν τα ιδιαίτερα γνωρίσματά του.

Πώς κατασκευάζεται το ένα και πώς το άλλο. Αλλά και να παρατηρήσουν το διαφορετικό τους ήχο. Τους παρουσίασε επίσης τι φοράνε τα αρνάκια και τα κατσικάκια και τι τα κριάρια και οι τράγοι.

Στη συνέχεια παίξαμε το παιχνίδι του βοσκού και παρακολουθήσαμε βίντεο με τα έθιμα των κουδουνάτων.

Το πρόγραμμα έκλεισε με αναβίωση του εθίμου από τα ίδια τα παιδιά:

Μετά από διάλειμμα λίγων λεπτών, περάσαμε στο κεντρικό κτίριο του μουσείου, εκεί που είναι και ο εκθεσιακός του χώρος. Εμψυχώτρια αυτού του προγράμματος η κ. Χρύσα Κουλουράκη, που οδήγησε τα παιδιά στον επάνω όροφο, στη γειτονιά των εγχόρδων:

Εσείς αλήθεια γνωρίζετε ότι το καύκαλο μιας χελώνας μπορεί να γίνει μουσικό όργανο;

Μεθοδικά και οργανωμένα η εμψυχώτρια βοήθησε τα παιδιά να γνωρίσουν τα ελληνικά λαϊκά μουσικά όργανα και τα ιδιαίτερα γνωρίσματά τους. Φυσικά έμφαση δόθηκε και στη γνωριμία των παιδιών με τους ήχους του κάθε οργάνου. Τι μουσικά όργανα θα ήταν αν μόνο η θωριά τους μας ενδιέφερε;

Στο ηχητικό ντοκουμέντο που παραθέτουμε μπορείτε κι εσείς να απολαύσετε τους μαγευτικούς ήχους που χτες απολαύσαμε στο ΜΕΛΜΟΚΕ:

Αλλά και τα ίδια τα παιδιά που ενθουσιασμένα συμμετείχαν σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος, με αποτέλεσμα να αποσπάσουν τα συγχαρητήρια της εμψυχώτριας. Αμοιβαία όμως τα αισθήματα. Διότι η επίσκεψη στο ΜΕΛΜΟΚΕ ήταν πραγματικά η ωραιότερη της φετινής χρονιάς από κάθε άποψη. Πολλά λοιπόν συγχαρητήρια και από μας σε όλους τους υπευθύνους του Μουσείου που τόσο σοφά έχουν σχεδιάσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

Λίγες ακόμη φωτογραφίες από την υπέροχη αυτή επίσκεψη:

Το ΤΕΤΑΡΤΑΚΙ!!! δηλαδή το μικρό μπαγλαμαδάκι που για ευνόητους λόγους ενθουσίασε πολύ τα παιδιά.

Παρατηρήστε εδώ πώς στόλιζαν τις άκρες των οργάνων.

Άλλοτε έφτιαχνα σαλιγκάρια, άλλοτε ολόκληρα κεφάλια ανθρώπων...

Δε σας θυμίζει αυτό τα ακρόπρωρα των πλοίων; Παρόμοια και στις δυο περιπτώσεις η λαϊκή τέχνη αποτύπωσε τις αντιλήψεις του λαού μας, να δίνει "ψυχή" στα άψυχα που πολύ αγαπούσε.

Ως φαίνεται ο λαός μας αγαπά πολύ όχι μόνο τη θάλασσα μα και τη μουσική.

Τεράστια η λαϊκή μουσική μας παράδοση. Και αξιέπαινο το έργο του μουσείου που χτες επισκεφθήκαμε, γιατί αυτήν την παράδοση δεν την έκλεισε μόνο στις προθήκες. Φροντίζει να την κρατά ζωντανή και με τα σεμινάρια εκμάθησης αυτών των οργάνων καθώς και δημοτικού και πολυφωνικού τραγουδιού. Για να τα παρακολουθήσει κανείς πρέπει να είναι 18 χρονών και ένα μικρό οικονομικό αντίτιμο. Είναι επιθυμία αυτή των ανθρώπων του μουσείου. Να υπηρετούν τη λαϊκή παράδοση και όχι να αποσκοπούν στο κέρδος. Κάτι που φάνηκε και στα χρήματα που ζήτησαν από μας για το δίωρο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που μας πρόσφεραν. Μόλις 40 ευρώ για το κάθε τμήμα. Και φρόντισαν μάλιστα να μας χωρίσουν σε δυο ομάδες ώστε να βοηθηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα το πρόγραμμα.

Και για την ενημέρωση των γονέων, όπως συνηθίζουμε πάντα μετά από τις επισκέψεις μας, θα αναφέρουμε ότι από την τάξη μας συμμετείχαν στην επίσκεψη 18 μαθητές. Πλήρωσαν από 5 ευρώ ο καθένας, 3 για το πούλμαν και 2 για το πρόγραμμα. Σύνολο 90 ευρώ. Τα 50 τα δώσαμε στο πούλμαν και τα 40 πήγαν στο μουσείο. Μένουν επομένως στο ταμείο μας τα ίδια χρήματα που είχαν περισσέψει από τις προηγούμενες εκδρομές. Δηλαδή 16.50 ευρώ.

Ευχαριστούμε ΜΕΛΜΟΚΕ! Ευχόμαστε με τον ίδιο ζήλο να συνεχίζετε το θαυμάσιο έργο που προσφέρετε! Έργο ζωής, γιατί ο πολιτισμός ενός λαού είναι καρπός της παράδοσής του. Αν τον αποκόψεις από την παράδοση, μαραίνεται και πεθαίνει...

Ευχαριστούμε επίσης και για τον πλούσιο σε υλικό φάκελο που μας χαρίσατε! Πρώτη φορά το συναντήσαμε και αυτό φέτος. Να φεύγουμε με τα χέρια γεμάτα από μια επίσκεψη και όχι με κάποιο μικρό αναμνηστικό στην καλύτερη περίπτωση.

Μακάρι και οι άλλοι χώροι που υποδέχονται μαθητές να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Μουσείου Λαϊκών Οργάνων σε όλα τα σημεία!